Rezerwat przyrody Góra Gipsowa

Rok utworzenia: 1958r.
Powierzchnia: 8,65 ha
Rodzaj: stepowy
Położenie administracyjne: powiat głubczycki, gmina Kietrz
Nadleśnictwo: Rudy Raciborskie

Rezerwat położony jest w pobliżu miejscowości Dzierżysław, na południowo - zachodnim zboczu Góry Gipsowej (285 m n.p.m.). Celem ochrony przyrody w rezerwacie jest zachowanie ze względów naukowych naturalnego zbiorowiska roślinności stepowej, występującej na jednym z nielicznych stanowisk w tej części kraju. Występuje tu szereg gatunków roślin ginących w województwie opolskim: oman szorstki, przewierceń sierpowaty, leniec pospolity, ostrożeń pannoński, dziewięćsił bezłodygowy, głowienka wielkokwiatowa, ośmiał mniejszy, wrotycz baldachogroniasty, śniedek cienkolistny, zaraza pospolita i zaraza wielka. Już w okresie przedwojennym rejon Góry Gipsowej słynął wśród botaników jako obszar o niezwykle bogatej szacie roślinnej. W 1935 r. teren o powierzchni 35,65 arów objęto ochroną prawną. Po wojnie zlokalizowano dawny rezerwat, ale miejsce roślinności stepowej zajął już las. Natomiast w odległości 400-500 m na północ od kopalni gipsu zarejestrowano wśród pól uprawnych i ugorów płaty roślinności murawowej. W 1957 r. ustanowiono na tym terenie rezerwat, który od tego czasu został jeszcze dwukrotnie powiększony. W celu zachowania cennego siedliska muraw, od ponad 10 lat prowadzi się tu zabiegi ochronne, w tym usuwanie gatunków niepożądanych i ekspansywnych (m.in. usunięto zadrzewienia akacjowe i trzydziestoletni drzewostan z potencjalnych siedlisk muraw, zwalczano barszcz Sosnowskiego). Na murawach prowadzone jest również późnoletnie koszenie, a w nieodległej przyszłości - wypas.

Czy wiesz, że...?

…Zagrożeniem dla przyrody rezerwatu jest barszcz Sosnowskiego - ekspansywna roślina z Kaukazu. Do Polski został sprowadzony do prac badawczych na początku lat 50-tych. Ze względu na dużą masę jaką wytwarza sądzono, że pomoże on rozwiązać problemy paszowe rolnictwa. W latach siedemdziesiątych XX wieku został więc rozpowszechniony w niektórych rejonach kraju jako roślina pastewna. Eksperymentalnie był uprawiany w wielu ośrodkach na terenie całej Polski. Szczególnie dużym powodzeniem cieszyła się uprawa tej rośliny na Podkarpaciu i Podhalu oraz na Przedgórzu Sudeckim. Szybko okazało się jednak, że wartość paszowa barszczu Sosnowskiego jest znacznie mniejsza niż się spodziewano, w efekcie czego zaniechano jego uprawy. Jednak gatunek ten wymknął się spod kontroli, „uciekł” z pól uprawnych i przedostał się do siedlisk naturalnych, gdzie bardzo szybko się rozpowszechnił. Okazał się bardzo kłopotliwym przybyszem, ponieważ sok świeżych roślin zawiera silnie parzącą substancję, powodującą zmiany skórne; ponadto jest niezwykle trudny do zwalczenia, łatwo zajmuje nowe tereny, powodując degradację środowiska przyrodniczego. Działania zmierzające do wyeliminowania tego niepożądanego gatunku z rezerwatu rozpoczęto w 2010 r.

…Występujące na siedliskach muraw gatunki roślin są świadectwem ich długiej wędrówki z basenu Morza Śródziemnego, co znajduje odzwierciedlenie w nazwach gatunkowych wielu z nich: ostrożeń pannoński, dzwonek boloński.