Rezerwat przyrody Góra Świętej Anny

Rok utworzenia: 1972r.
Powierzchnia: 2,69 ha
Rodzaj: przyrody nieożywionej
Położenie administracyjne: powiat strzelecki, gmina Leśnica

Obszar rezerwatu zlokalizowany jest na najdalej wysuniętej na zachód części Wyżyny Śląskiej, zwanej Chełmem (Garbem Chełmu, lub Masywem Chełmu). Położony jest kilkaset metrów na południe od kulminacji Chełmu (404 m n.p.m.), która stanowi dawny nek wulkaniczny. Rezerwat znajduje się w granicach Parku Krajobrazowego „Góra Św. Anny” oraz Obszaru Natura 2000 „Góra Św. Anny”, w pobliżu centrum wsi Góra Św. Anny.

Celem ochrony przyrody w rezerwacie jest zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych rzadkich profili oraz zjawisk geologicznych. Szczególne znaczenie poznawcze mają odsłonięcia trzeciorzędowych skał wulkanicznych (nefelinitu, tufów i brekcji z bombami wulkanicznymi) oraz stref kontaktu skał środkowotriasowych i górnokredowych ze skałami wulkanicznymi z dobrze zachowanymi śladami ich metamorfizmu (z widocznymi zmianami w zakresie struktury i zabarwienia).

Rezerwat jest również ciekawym obiektem pod względem florystycznym. Stwierdzono tu występowanie 314 roślin naczyniowych, co stanowi blisko 1/5 całej flory naczyniowej województwa opolskiego. Wśród gatunków składających się na całą florę roślin naczyniowych rezerwatu, na regionalnej czerwonej liście znajdują się 22 gatunki, w tym lokalnie krytycznie zagrożone, są to: oset zwisły, rojownik pospolity, oleśnik górski i lepnica wąskopłatkowa. W ostatnich latach odnotowano tu dwa cenne przyrodniczo zbiorowiska roślinne: murawy kserotermiczne i zbiorowisko naskalne zanokcicy skalnej i zanokcicy murowej. W 2011 r. na terenie rezerwatu przeprowadzono zabiegi ochronne (wycinka niepożądanych okazów drzew i krzewów), których rezultatem jest odsłonięcie ścian dawnego kamieniołomu, w tym profili i odsłonięć skał wulkanicznych. Od kilku lat na murawach prowadzi się wypas owiec. W 2020 r. wybudowano kładki i platformę widokową jako elementy ścieżki edukacyjnej prowadzącej przez rezerwat udostępnionej dla ruchu pieszego.

Czy wiesz, że...?

…Wulkaniczne wyniesienie Góry św. Anny (404 m n.p.m.) jest kulminacyjną częścią Masywu Chełmu. Jego rdzeń stanowi bazaltowy słup skalny, będący ujściem magmy do krateru wulkanu, znajdującego się prawdopodobnie w pobliżu Bazyliki św. Anny, w której sąsiedztwie widoczne są do dziś naturalne wychodnie zastygłej lawy w postaci bazaltowych słupów. Wulkan ten był aktywny dwukrotnie. Około 26 mln lat temu powstał pierwszy, który uległ zapadnięciu. Następnie, około 5 mln lat później, w jego obrębie wykształcił się kolejny wulkan. Dawny krater znajdował się prawdopodobnie kilkaset metrów wyżej niż dzisiejszy szczyt góry. Powodem obniżenia wulkanu jest trwająca do dziś naturalna erozja skał.