Rezerwat przyrody Ligota Dolna

Rok utworzenia: 1959r.
Powierzchnia: 8,29 ha
Rodzaj: stepowy
Położenie administracyjne: powiat Strzelce Opolskie, gmina Strzelce Opolskie
Nadleśnictwo: Strzelce Opolskie

Rezerwat położony jest w odległości około 1 km na południe od miejscowości Ligota Dolna, na terenie Parku Krajobrazowego „Góra Świętej Anny” i Obszaru Natura 2000 „Góra Św. Anny”. Zlokalizowany przy południowo-zachodniej krawędzi Garbu Chełmskiego, obejmuje południowo-zachodnią część Kamiennej Góry (323 m n.p.m.). Rezerwat był powiększony o sąsiadujące tereny, łącznie o około 2 ha w stosunku do pierwotnej powierzchni (2011r. i 2013r.).

Celem ochrony przyrody w rezerwacie jest zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych roślinności kserotermicznej z rzadkimi gatunkami roślin jak ożanka pierzastosieczna Teucrium botrys, rozchodnik biały Sedum album i ligustr pospolity Ligustrum vulgare. Teren rezerwatu jest silne nasłoneczniony, charakteryzuje się dużymi dobowymi wahaniami temperatur, znaczną siłą wiatrów i związanym z tym przesuszeniem podłoża. Wzgórze zbudowane jest z wapieni muszlowych (zwanych tak ze względu na występowanie w nich muszli i szkieletów ramienionogów, małży i liliowców). Na tym podłożu wykształciły się płytkie gleby zwane rędzinami i pararędzinami. Takie warunki naturalne sprzyjają występowaniu roślinności kserotermicznej. Większość muraw kserotermicznych w Polsce to zbiorowiska półnaturalne - są obecne tam, gdzie kiedyś wycięto lasy i przez lata wypasano zwierzęta. Niegdyś teren ten porastała pierwotna puszcza bukowa, której fragmenty zachowały się na sąsiednim wzgórzu. Obecnie roślinność kserotermiczną rezerwatu tworzą murawy naskalne z rozchodnikiem białym i czosnkiem skalnym; murawy kserotermiczne z kostrzewą bruzdkowaną, tymotką Boehmera, macierzanką zwyczajną i przetacznikiem kłosowym oraz zarośla kserotermiczne z ligustrem pospolitym i śliwą tarniną. W rezerwacie odnotowano kilkanaście gatunków uznawanych za zagrożone wyginięciem na terenie Opolszczyźnie (oman szlachtawa, przetacznik kłosowy, goździk kartuzek, żebrzyca roczna, pajęcznica gałęzista, skalnica trójpalczasta, rozchodnik biały, czosnek skalny, marzanka pagórkowa, len austriacki). Część z tych gatunków to takie, które kilka tysięcy lat temu, po ustąpieniu lodowca, przywędrowały z krainy pontyjsko-pannońskiej (południowo-wschodnia Europa) oraz wschodniej części basenu Morza Śródziemnego przez nieodległą Bramę Morawską.

Czy wiesz, że…?

…W latach 60-tych XX wieku na murawach Ligockiej Góry Kamiennej stwierdzono obecność 599 gatunków motyli (nocnych i dziennych). Dziś jest ich zaledwie kilkanaście.

...Przez kilka dziesięcioleci teren rezerwatu objęty był ochroną ścisłą, wykluczającą wszelką ingerencję człowieka w zachodzące tam procesy naturalne. Niezamierzonym skutkiem tego sposobu ochrony była niekontrolowana i niepożądana sukcesja drzew i krzewów. Zarosły one znaczną część muraw, powodując zanikanie cennych gatunków roślin oraz zubożenie siedlisk bytujących tu motyli. Od 2010 r. na terenie rezerwatu prowadzone są działania mające na celu odtworzenie i utrzymanie muraw (usuwanie roślinności niepożądanej, wypas owiec).