Lasy Barucickie PLH160009
Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk
Obszar mający znaczenie dla Wspólnoty od 2011r.
Powierzchnia: 4394,49 ha
Położenie administracyjne: woj. opolskie: powiat brzeski – gmina Lubsza; powiat namysłowski – gmina Namysłów, gmina Świerczów
Informacje ogólne
Obszar mający znaczenie dla Wspólnoty Lasy Barucickie stanowi kompleks lasu mieszanego przylegający do doliny Odry, z fragmentami starych drzewostanów. Jest to teren zalegania glin zwałowych i piasków wodnolodowcowych zlodowacenia odrzańskiego. Obszar obejmuje najstarszy w województwie opolskim (do 400 lat) drzewostan bukowo-dębowy ze stanowiskami rzadkich i zagrożonych gatunków bezkręgowców tj. m.in. jelonka rogacza i kozioroga dębosza. Większość lasów na terenie obszaru ma charakter gospodarczy pod zarządem Nadleśnictw Brzeg i Namysłów, pozostałą część stanowią rezerwaty przyrody pn. Rezerwat Przyrody Lubsza, Rezerwat Przyrody Rogalice oraz Rezerwat Przyrody Barucice, który jest drugim co do wielkości rezerwatem w województwie opolskim. Na terenie obszaru Natura 2000 Lasy Barucickie można spotkać wiele rzadkich i zagrożonych wyginięciem gatunków zwierząt i roślin. Na szczególną uwagę zasługują wspomniane wcześniej okazałe chrząszcze, bielik oraz orlik krzykliwy, a ze świata roślin storczyk kukułka Fuchsa.
Przedmioty ochrony
Siedliska przyrodnicze: 6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion), 6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris), 9110 Kwaśne buczyny (Luzulo-Fagenion), 9170 Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum), 9190 Kwaśne dąbrowy (Quercetea robori-petraeae), 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy źródliskowe), 91F0 Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum)
Gatunki owadów: 1088 Kozioróg dębosz Cerambyx cerdo, 1083 Jelonek rogacz Lucanus cervus, 1084 Pachnica dębowa Osmoderma eremita
Opis przedmiotów ochrony w obszarze
Kozioróg dębosz i jelonek rogacz są jednymi z największych przedstawicieli entomofauny Europy. Oba gatunki związane są ze starymi drzewostanami liściastym, najchętniej zasiedlają zaś okazałe dęby. W obrębie obszaru swoje stanowiska ma również pachnica dębowa. Związana jest z silnie nasłonecznionymi, grubymi, dziuplastymi dębami rosnącymi w granicach obszaru. Największym zagrożeniem dla bytowania tych gatunków chrząszczy jest wycinanie okazałych drzew na skutek prowadzonej gospodarki leśnej lub usuwania starych okazów z zadrzewień.
Siedliska w obszarze Natura 2000 Lasy Barucickie stanowią głównie grądy i buczyny. Na szczególną uwagę zasługuje występowanie w obszarze tzw. siedlisk priorytetowych w postaci łęgów. Siedliska te położone są głównie w miejscach silnie nawodnionych w pobliżu rzek i zbiorników wodnych. Cechują się one dużą bioróżnorodnością przy jednoczesnym ogromnym znaczeniu retencyjnym.
Siedliska nieleśne reprezentowane są tutaj m.in. przez zmiennowilgotne łąki trzęślicowe. Siedlisko to ma charakter półnaturalny i powstało wtórnie w miejsce wyciętych przez człowieka lasach. Jego utrzymanie zależne jest od prowadzenia specyficznego typu gospodarki, które polega na późnym koszeniu (na przełomie sierpnia i września) raz do roku lub rzadziej. Zagrożeniem dla zbiorowiska zmiennowilgotnych łąk trzęślicowych obszaru jest zaniechanie ich utrzymywania.
Dla ciekawych:
….. nazwa jelonka rogacza pochodzi od kształtu żuwaczek samców, które przypominają poroża jeleniowatych. Jelonek rogacz jest gatunkiem wykazującym silny dymorfizm płciowy tj. wygląd samca i samicy znacznie się różni.
….. kozioróg dębosz jest chrząszczem należącym do rodziny kózkowatych. Nazwa rodziny, ale także rodzajowa tego gatunku pochodzi od długich segmentowanych czułków, które u samców potrafią znacznie przekroczyć długość całego ciała. Larwy kozioroga żywią się drewnem, tworząc olbrzymie chodniki o przekroju, który jest często większy od grubości palca dorosłego człowieka.
….. lasy bagienne i łęgi są jednymi z najmniej licznych typów zbiorowisk leśnych. Występują one zazwyczaj w dolinach rzecznych i naturalnych obniżeniach terenu, gdzie potrafią znosić długotrwałe zalewanie. Na wielu obszarach rzek łęgi zostały usunięte w związku z regulacją koryt rzek.