Łąki w okolicach Chrząstowic PLH160010

Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk
Obszar mający znaczenie dla Wspólnoty od 2011 r.
Powierzchnia: 795,02 ha
Położenie administracyjne: woj. opolskie: powiat opolski – gmina Chrząstowice.

 

 

Informacje ogólne

Obszar obejmuje duży kompleks łąkowy. Łąki rozciągają się po obu stronach drogi krajowej nr 46 relacji Opole-Częstochowa. Miejscami łąki są koszone, częściowo teren pokrywają odłogowane użytki zielone. Na całym areale miejscami występują kępy zadrzewień, złożone z wierzb i olch lub pojedyncze okazy tych drzew. W niektórych fragmentach pojawiają się także brzozy. Znaczne obszary reprezentują dobrze zachowane zbiorowiska z rzędu Molinietalia caeruleae. Spośród rosnących tutaj gatunków można wymienić wiązówkę błotną, trzęślicę modrą, ostrożenia warzywnego. W miejscach bardziej podsuszonych, przy drodze w znacznych ilościach występują osty. Miejscami licznie pojawia się krwiściąg lekarski. Na obrzeżach kompleksu przeważają zbiorowiska ruderalne. W okresie letnim fragmenty nie koszone są trudno dostępne ze względu na zagęszczenie i wysokość roślin.

Chrząstawa (Jemielnica) stanowiąca szkielet obszaru jest niewielką rzeką płynącą w zachodniej części terenu. Nawadnia ona obszar, przez który przepływa, utrzymując znaczną jego część w dobrej kondycji siedliskowej. Na większości obszaru wody gruntowe występują na głębokości 0,5-1 m. Gleby to głównie mady, lokalnie namuły. W okresie kwitnienia rosnące tutaj rośliny odwiedzane są przez liczne gatunki owadów: trzmiele, rusałki (pawik, pokrzywnik, admirał, kratkowiec, dostojki, przeplatki i inne), modraszki (kilka gatunków), pazie królowej, polowce szachownica oraz przedstawicieli innych grup owadów. Przepływająca w pobliżu Chrząstawa stanowi system wzbogacający cały obszar o gatunki związane ze środowiskiem wodnym, nie tylko z rzędu owadów. Pojawiają się tutaj również żaba jeziorowa, żaba trawna oraz rzekotki drzewne.

 

Przedmioty ochrony

1060 Czerwończyk nieparek Lycaena dispar,

6179 Modraszek nausitous Maculinea nausithous,

6177 Modraszek telejus Maculinea teleius

 

Opis przedmiotów ochrony w obszarze

Rodzina modraszkowatych, do której należą wszystkie przedmioty ochrony w obszarze Natura 2000 Łąki w okolicach Chrząstowic, swoją nazwę zawdzięcza barwom skrzydeł części z przedstawicieli tej rodziny. Modraszki są niewielkimi motylami dziennymi, występującymi niemal we wszystkich środowiskach lądowych. W przypadku modraszka nausitousa i telejusa najdogodniejszym elementem ich środowiska są łąki, na których występują. Powinny być to łąki użytkowane w sposób ekstensywny tj. koszone maksymalnie jeden raz roku. Czerwończyk nieparek jest gatunkiem ściśle związanym z wilgotnymi terenami położonymi w brzegowej części niewielkich rzek i rowów, gdzie najczęściej występują jego rośliny żywicielskie z rodzaju szczaw Rumex sp.

Podstawowym zagrożeniem dla istnienia przedmiotów ochrony w obszarze jest zmiana użytkowania łąk na grunty rolne oraz melioracje wodne. Zaoranie łąk prowadzi do zniszczenia roślin żywicielskich modraszków, jak również do wycofywania się z siedlisk gatunków mrówek, które są niezbędnym elementem ich pełnego rozwoju. W przypadku czerwończyka nieparka największym zagrożeniem są intensywnie prowadzone melioracje wodne, które poprzez usuwanie i niszczenie roślin żywicielskich ograniczają możliwość występowania tego gatunku.

 

Dla ciekawych:

….. obszar Łąki w okolicach Chrząstowic jest położony w pobliżu Miasta Opole i graniczy z nim w północno-zachodniej części.

….. jedna z miejscowości leżących na terenie obszaru tj. „Lędziny” swoją nazwę zawdzięcza staropolskiemu określeniu lęda, co w wolnym tłumaczeniu oznacza obszar łąk, terenów zalewowych, równin, pól nie nadających się pod uprawę roli. Również przekazy niemieckie potwierdzają nazwę miejscowości jako Lędzien tłumacząc ją jako Wiesendorf czyli Wieś Łąk.