Łąki w okolicach Karłowic nad Stobrawą PLH160012

Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk
Obszar mający znaczenie dla Wspólnoty od 2011r.
Powierzchnia: 933,45 ha
Położenie administracyjne: woj. opolskie: powiat opolski – gmina Popielów.

 

Informacje ogólne

Obszar położony jest na prawym i lewym brzegu rzeki Stobrawy oraz po obu stronach drogi Kuźnica Katowska – Karłowice – Popielów. Łąki stanowią duży, kilkusethektarowy kompleks, okresowo koszonych (w części dopiero pod koniec lata, lub pozostawionych bez koszenia) użytków zielonych. W czasie przyborów wiosennych są miejscami podtapiane przez rzekę Stobrawę.

Przepływająca w pobliżu Stobrawa stanowi system wzbogacający cały obszar o gatunki związane ze środowiskiem wodnym, nie tylko z rzędu owadów. Pojawiają się tutaj również żaby zielone (śmieszka i jeziorkowa), żaba trawna oraz moczarowa. W kępach wierzb latem słychać rzekotki drzewne. Sama rzeka, mocno zarośnięta roślinami wodnymi, jest miejscem występowania podstawowych dla niżu gatunków ryb (płoć, kiełb, kleń, szczupak, okoń) oraz siedliskiem innych gatunków, między innymi chronionego rzęsorka rzeczka oraz bobra i wydry.

 

Przedmioty ochrony

1060 Czerwończyk nieparek Lycaena dispar
6179 Modraszek nausitous Maculinea nausithous
6177 Modraszek telejus Maculinea teleius

 

Opis przedmiotów ochrony w obszarze

Przedmiotami ochrony w obszarze łąk w okolicach Karłowic nad Stobrawą są 3 gatunki z rodziny modraszków. Modraszki są niewielkimi motylami dziennymi, które zawdzięczają swoją nazwę dzięki barwom skrzydeł charakterystycznej dla kilku przedstawicieli tej grupy. W przypadku modraszka nausitousa i telejusa ważnym elementem ich środowiska są łąki na których występują. Powinny być to łąki użytkowane w sposób ekstensywny tj. koszone maksymalnie jeden raz roku. Czerwończyk nieparek jest gatunkiem ściśle związanym z terenami położonymi w brzegowej części niewielkich rzek i rowów gdzie występują jego rośliny żywicielskie z rodzaju szczaw Rumex sp.

Podstawowym zagrożeniem dla istnienia przedmiotów ochrony w obszarze jest zmiana użytkowania łąk na grunty rolne oraz melioracje wodne. Zaoranie łąk prowadzi do zniszczenia roślin żywicielskich modraszków oraz do wycofywania się z siedlisk gatunków mrówek, które są niezbędnym elementem ich pełnego rozwoju (myrmekofilia). W przypadku czerwończyka nieparka największym zagrożeniem są intensywnie prowadzone melioracje wodne, które poprzez osuszanie i niszczenie roślin żywicielskich ograniczają możliwość występowania tego gatunku.

 

Dla ciekawych:

….. obszar Łąki w okolicach Karłowic nad Stobrawą jest jednym z trzech obszarów w województwie opolskim wyznaczonym tylko i wyłącznie dla ochrony gatunków modraszków, związanych z podmokłymi siedliskami łąkowymi.

….. większość gąsienic modraszków kształtem przypomina bardziej larwy niż typowe gąsienice motyli. Dla części gatunków motyli tej rodziny kolejne etapy rozwoju gąsienic są uzależnione od występowania specyficznych mrówek. Około 75% modraszków w mniejszym lub większym stopniu swój rozwój wiąże z mrówkami. Tego typu zachowania nazywa się myrmekofilią i może mieć ona różne postaci tj. może ona przynosić korzyści obu gatunkom (np. w przypadku współdziałania mszyc i mrówek), być obojętna dla mrówek (np. larwy czerwończyków są chronione przez mrówki nie dając nic w zamian) lub nawet być niekorzystna dla mrówek (gąsienice modraszków nausitousa i telejusa żywią się larwami mrówek, korzystając jednocześnie z ich ochrony).

….. w pobliżu przysiółka Karłowic o nazwie Wapienniki znajdują się wydmy śródlądowe. Wydmy te są pozostałością polodowcową i tworzą jednolitą połać luźnego piasku, który pomimo sukcesji w dalszym ciągu przemieszcza się po lądzie.