Łęg Zdzieszowicki PLH160011

Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk
Obszar mający znaczenie dla Wspólnoty od 2011 r.
Powierzchnia: 619,9 ha
Położenie administracyjne: woj. opolskie: powiat krapkowicki – gmina Zdzieszowice; powiat kędzierzyńsko-kozielski – gmina Reńska Wieś i gmina Kędzierzyn-Koźle.

 

 

Informacje ogólne

Obszar mający znaczenie dla Wspólnoty Łęg Zdzieszowicki to kompleks dobrze zachowanych, lecz nieco grądowiejących łęgów jesionowo-wiązowych nad rzeką Odrą. Jest to jedyny tak zachowany kompleks leśny
w tej części doliny Odry. Ostoja zlokalizowana jest na terenach zalewowej doliny rzecznej na najniższych terasach holoceńskich. W pokrywie geologicznej i glebowej dominują ciężkie mady. Lokalnie występują namuły. W obrębie ostoi zlokalizowane są starorzecza Odry znajdujące się w różnych stadiach rozwoju geomorfologicznego i sukcesji ekologicznej. Głównym gatunkiem lasotwórczym jest dąb szypułkowy oraz grab zwyczajny, a miejscami występuje jesion wyniosły i wiązy. W runie dominują rośliny zakwitające wczesną wiosną np. śnieżyczka przebiśnieg, kokorycz pełna i pusta oraz ziarnopłon wiosenny. Z uwagi na wiek drzewostanów Łęg Zdzieszowicki jest miejscem występowania wielu ciekawych gatunków ptaków związanych z dziuplami m.in. muchołówki białoszyjej oraz dzięciołów (m.in. zielony, zielonosiwy, czarny, średni).

 

Przedmioty ochrony

Siedliska przyrodnicze:
3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion
91F0 Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum)

Gatunki owadów: 1084 Pachnica dębowa Osmoderma eremita

 

Opis przedmiotów ochrony w obszarze

Najliczniej reprezentowanym siedliskiem przyrodniczym w obszarze są łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe zajmujące powierzchnię ponad 400 ha. Siedlisko to nieodłącznie związane jest z występowaniem epizodycznych zalewów oraz ruchem wód gruntowych. Odra w obrębie obszaru została uregulowana, stąd zalewy zdarzają się tylko przy najwyższych stanach wód. Prawdopodobnie przyczynia się to do przesuszenia części płatów siedliska, o czym świadczy postępujący proces grądowienia.

W obszarze występuję  starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion,Potamion. Reprezentatywność  tego siedliska w obszarze określono, jako doskonałą.

Ze starym drzewami obszaru związana jest pachnica dębowa. Zasiedla ona okazałe, dobrze nasłonecznione drzewa liściaste. a dokładniej rzecz ujmując z wszelkiego rodzaju próchnowiska w dziuplach i pęknięciach drzew. Larwy pachnicy dębowej odżywiają się martwym drewnem. Stąd też zagrożeniem dla tego gatunku jest wycinanie  próchniejących i obumierających drzew.

 

Dla ciekawych:

….. polska nazwa pachnicy dębowej pochodzi od zapachu jaki wydzielają samce chrząszczy. W przeciwieństwie do większości gatunków owadów to właśnie samce pachnicy przywabiają samice. Drugi człon łacińskiej nazwy pachnicy dębowej (eremita) w wolnym tłumaczeniu oznacza odludka lub pustelnika. Ponieważ chrząszcze prowadzą bardzo skryty tryb życia można je obserwować w najcieplejsze dni lata w pobliżu dziupli, które są ich miejscem rozwoju.

….. starorzecza tworzone są poprzez zmianę przebiegu koryta rzeki, najczęściej dzięki odcięciu tzw. meandrów. Obecnie kiedy większość rzek została uregulowana praktycznie nie dochodzi do powstawania naturalnych starorzeczy, stąd ich ochrona jest tak istotna.

….. od strony Zdzieszowic dotrzeć do obszaru można tylko za pomocą promu kursującego na rzece Odrze. Co ciekawe, prom jest napędzany siłą ludzkich mięśni i każdy podróżujący jest wręcz zobowiązany do pomocy w jego przeprawie na drugi brzeg.