Opolska Dolina Nysy Kłodzkiej PLH160014
Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk
Obszar mający znaczenie dla Wspólnoty od 2011 r.
Powierzchnia: 1439,64 ha
Położenie administracyjne: woj. opolskie: powiat opolski – gmina Niemodlin; powiat brzeski – gmina Lewin Brzeski, gmina Olszanka i gmina Grodków
Informacje ogólne
Obszar Natura 2000 Opolska Dolina Nysy Kłodzkiej rozciąga się wzdłuż Nysy Kłodzkiej, od okolic Michałowa do Ptakowic. Główną część stanowią obszary leśne położone na zachód od koryta rzeki. Obszar obejmuje płaską dolinę zalewową Nysy Kłodzkiej oraz fragmenty teras nadzalewowych. Dolinę wyścielają mady rzeczne podścielone piaskami i żwirami aluwialnymi i wodnolodowcowymi. W spągu występują iły mioceńskie. Rzeźba terenu jest płaska, lokalnie zaznaczają się starorzecza i niewielkie obniżenia terenowe. Koryto rzeki jest silnie wcięte w bazę erozyjną. W ostoi przeważa dobrze wykształcony grąd środkowoeuropejski. Koryto Nysy Kłodzkiej zachowuje naturalny charakter. Ze względu na zwarty charakter siedlisk przyrodniczych występujących głównie w lasach i jednocześnie izolację przestrzenną kompleksów utworzono ostoję w trzech fragmentach. Główny obejmuje kompleksy przyległe do koryta rzecznego wraz z krótkim odcinkiem łącznika między nimi wzdłuż koryta rzeki. Pozostałe dwa są izolowane i obejmują kompleks leśny koło Żelaznej i koło Ptakowic.
Przedmioty ochrony
Siedliska przyrodnicze: 3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion, 9170 Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum), 9190 Kwaśne dąbrowy (Quercetea robori-petraeae), 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy źródliskowe), 91F0 Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum)
Opis przedmiotów ochrony w obszarze
Główną wartością przyrodniczą obszaru jest dobrze wykształcona i zachowana dolina rzeczna o charakterze podgórskim. Część grądów Galio-Carpinetum znajdująca się w proponowanej ostoi jest bardzo dobrze zachowana. Duża część z nich to drzewostany przeszło 150-letnie. Oprócz grądów zachowały się również płaty dobrze wykształconych łęgów Ficario-Ulmetum oraz łęgów wierzbowych. Oba siedliska należą do tzw. siedlisk priorytetowych tzn. ich zachowanie i ochrona jest szczególnie ważne dla państw Wspólnoty, ponieważ są one zagrożone zanikiem na terenie państw członkowskich Unii Europejskiej.
Wzdłuż koryta występują również naturalne zbiorniki eutroficzne i starorzecza, których występowanie jest po części związane z naturalnymi zalewami rzeki Nysy Kłodzkiej. Starorzecza obszaru stanowią pozostałości dawnych zakoli rzeki i są odcięte od niej w wyniku postępującej erozji dennej dna Nysy Kłodzkiej. Leżą obecnie 2 – 3 m ponad średnim poziomem wody w rzece, dlatego też sporadycznie zalewane są wodami powodziowymi. To zaś wpływa na średni stan ich zachowania.
Dla ciekawych:
….. Nysa Kłodzka jest jednym z większych (ok. 180 km długości) dopływów Odry. Na większości odcinków jest to wciąż rzeka nie uregulowana, tworząca malowniczy krajobraz.
….. z uwagi na brak regulacji rzeki w jej korycie często pojawiają się piaszczyste odsłonięte skarpy będące miejscem lęgowym dla ptaków kopiących norki. Ptakami takim są np. brzegówki, czyli gatunek jaskółek, których nazwę zaczerpnięto od miejsc rozrodu. Drugim gatunkiem kopiącym norki w piaszczystych skarpach jest zimorodek. Ten niezwykle piękny ptak swoją nazwę również zawdzięcza charakterystycznemu sposobowi umieszczania gniazd.
….. na terenie ostoi funkcjonują dwa rezerwaty przyrody tj. Rezerwat Przyrody Dębina i Rezerwat Przyrody Kokorycz. W obu rezerwatach ochronie podlega drzewostan grądowy w zaawansowanym wieku, gdzie występują licznie gatunki chronione roślin, m.in. czosnek niedźwiedzi. Czosnek niedźwiedzi jest bliskim krewniakiem czosnku pospolitego i posiada podobne właściwości lecznicze oraz kulinarne. Należy jednak pamiętać, że zbieranie i wykopywanie tej roślin jest zabronione!